Naučnici koji su već pet godina okupljeni oko “Srpskog DNK projekta” traže odgovor o poreklu.
Više od polovine Srba nosi gene svojstvene slovenskim narodima. Petina ima gene sa nesumnjivim tragom predslovenskih stanovnika Balkana, dok genetski zapis ostalih pripadnika našeg naroda ukazuje na “prisustvo” različitih osvajača – Kelta, Gota i Normana. Fama o genetičkoj bliskosti Srba i Turaka, zbog petovekovnog ropstva pod Osmanskom imperijom, potpuno je oborena genetičkim rezultatima. Naime, genealogiju karakterističnu za Turke, Srbi gotovo i da nemaju! Štaviše, utvrđeno je da su Turci mnogo bliži “rođaci” Italijanima.
Ovo su rezultati petogodišnjeg istraživanja naučnika “Srpskog DNK projekta”, osnovanog da se pomoću rezultata genetičkih ispitivanja pojedinaca dođe do odgovora o praporeklu Srba, ali i ostalih naroda koji nas okružuju. Po rečima Jovice Krtinića, jednog od pokretača ovog projekta, istraživanje se radi sistematično i vrlo pouzdano – testiranjem Y DNK hromozoma, koji se, nepromenjen, prenosi sa oca na sina.
“Tragom tog hromozoma može se otići stotinama, pa i hiljadama godina unazad, a rezultati se, potom, upoređuju sa rezultatima drugih testiranih”, objašnjava Krtinić. “Preko takvih analiza saznaje se blisko srodstvo pojedinca, kao i kom rodu ili plemenu pripada. Dovoljno je da dođe muški potomak porodice, uzme mu se DNK uzorak i šalje na analize. Potrebno je i da kaže koju slavu slavi, kao i imena muških predaka.”
Svi rezultati Srpskog DNK projekta sabiraju se na jednom mestu. Trenutno je, kako kaže sagovornik Novosti, objavljeno više od 1.700 rezultata i još oko 2.000 rezultata koji su prikupljeni za potrebe naučnih radova i oni će biti objavljeni u posebnim studijama. Važno je, kaže, istaći da je najčešća haplogrupa kod Srba I2a stara oko 2.300 godina i da su starije grane, iz kojih ona ishodi, prisutne na tromeđi Ukrajine, Belorusije i Poljske.
“Istraživanja su nam otkrila mnogobrojne zanimljivosti o dinastijama Karađorđević i Obrenović, kao i o mnogobrojnim srpskim naučnicima, umetnicima i političarima”, priča Krtinić. “Tako, Karađorđevići i Obrenovići nesumnjivo pripadaju najčešćoj haplogrupi kod Srba I2a, kojoj pripada oko 35 odsto svih dosad testiranih, a svojstvena je slovenskim narodima. To je zaključeno testiranjem muških potomaka ovih porodica u okolini Smederevske Palanke i Čačka, koje su nesumnjivo povezane sa ove dve naše dinastije.”
Nemanjiće, kaže, još istražuju iako njihovo genetičko poreklo još nije poznato. Ipak, očekuju da i to uskoro utvrde. Nesumnjivo je, kako naglašava, da u današnjim evropskim kraljevskim porodicama ima onih koji nose i gene Nemanjića, ali i da genetički vrlo bliskih ovoj našoj vladarskoj porodici ima i među našim građanima.
“Otkrili smo i povezanost pesnika Milutina Bojića i Milana Rakića”, nastavlja Krtinić. “Taj rezultat dobijen je testiranjem Bojićevog sinovca. Iznenadilo nas je kad smo ustanovili da se Bojići najbliže poklapaju sa Tešićima iz Mionice, a iz porodice Tešić potiče i Milan Rakić, potomak kneza Rake Tešića. Osim što imaju vrlo blisku genetiku, Bojići i Tešići-Rakići slave Svetog Jovana. U porodici Bojić, inače, nisu znali da su na bilo koji način povezani sa Tešićima-Rakićima. Test, međutim, ukazuje na to da im je zajednički predak živeo pre oko 300 godina. Najbolji srpski sportista Novak Đoković ima genetiku najčešću među Srbima i pripada plemenu Ozrinići.”
Saznalo se, priča Krtinić, i da je ista genetika našeg naroda na istoku Srbije i kod Srba u Dalmaciji, Lici, Baniji.
“Testiranjem jednog Tesle iz ličkog sela Raduč, bliskog rođaka Nikole Tesle, ustanovili smo da pripadaju haplogrupi R1a, drugoj najčešćoj kod Srba”, kaže Krtinić. “Ona je svojstvena istočnoslovenskim narodima, a u Lici su im bliske srpske porodice – Žakula, Plećaš i Kalanj. Uskoro ćemo objaviti i genetičko poreklo najboljih košarkaša sa naših prostora budući da privodimo kraju testiranje Srba iz Hercegovine. Tako ćemo javnost upoznati sa genetičkim poreklom Dejana Bodiroge, Dražena Petrovića, Milana Gurovića, Predraga Danilovića, Milenka Savovića i drugih košarkaša čije smo bliske srodnike testirali tokom ovog istraživanja.”
Krtinić kaže i da “Srpski DNK projekat” upravo radi na istraživanju genetičkog porekla Srba starosedelaca Kosova i Metohije. Osim Srba, prvi put će biti testirani i Goranci. Zato, za testiranje, pozivaju predstavnike rodova čiji je spisak objavljen na sajtu poreklo.rs, i naglašavaju da je ovo testiranje besplatno.
NEVGEN NAJBOLjI U SVETU
“Genetička genealogija ne koristi termine engleska, nemačka, srpska, turska… genetika, jer nijedna nacija genetički nije homogena”, objašnjava Krtinić. “Umesto toga, koristi se izraz haplogrupa. Inače, uz podršku “Srpskog DNK projekta”, januara 2016. pokrenut je trenutno najbolji svetski Y-DNK predviđač haplogrupa – Nevgen. Njegovi tvorci su Vuksan Pejović i Miloš Ćetković, a primenjuje se u vodećim svetskim naučnim institucijama, koje se bave genetičkim istraživanjima.”
ĆOĆIĆI BLISKI SASIMA
“Imamo i Sase među Srbima. Reč je o Ćoćićima, rodu iz Aleksandrovačke župe, čiji genetički rezultat vodi upravo do Sasa, germanskog plemena vrsnih rudara. Oni su počeli da dolaze u Srbiju kada su Nemanjići bili na vrhuncu slave, naročito u vreme kralja Milutina. Ćoćići imaju karakterističnu granu haplogrupe koja se sreće i kod Sasa u Transilvaniji, odakle i potiče najveći broj onih koji su rudarskim poslom stigli u Srbiju.”
Naučnici entuzijasti
“Srpski DNK projekat”, pre pet godina, pokrenuli su Siniša Jerković iz Banjaluke i Jovica Krtinić iz Beograda. U međuvremenu pridružio im se veliki broj entuzijasta. U oktobru ove godine, formiran je i Naučni savet čiji članovi su vodeći srpski genetičari dr Dušan Keckarević sa Biološkog fakulteta i dr Bojana Panić iz DNK centra za genetiku, dr Ivica Todorović iz Etnografskog instituta SANU, dr Miloš Timotijević iz Narodnog muzeja u Čačku i Borisav Čeliković, urednik biblioteke “Koreni”, u izdanju Službenog glasnika.
(izvor: nationalgeographic.rs)
